KLUB GNOSIS

 

powstał przed bez mała ośmiu laty, niedługo po ukazaniu się pierwszego numeru naszego pisma. Był to, jak wszyscy doskonale pamiętamy, okres dla wszystkich trudny, dla Gnosis również. Wydawnictwo, którego staraniem pismo ukazywało się, podzieliło losy wielu innych — przestało istnieć. Po okresie intensywnej działalności, spotkania — z konieczności — uległy zawieszeniu. Reaktywowany po kilkuletniej przerwie Klub GNOSIS znalazł miejsce w Warszawskim Ośrodku Kultury przy ulicy Elektoralnej.

Tematem spotkań inaugurującym działalność Klubu były: Stara gnoza oraz Wstęp do antropozofii. Wykłady i dyskusję poprowadził Jerzy Prokopiuk.

Problem Ekonomicznego racjonalizmu przedstawił, mieszkający w Szwajcarii absolwent szkół Steinerowskich, Wolfram Klingler, starając się odpowiedzieć na pytanie: jak doszło do powszechnego uznania ekonomicznej racjonalności (maksymalizacji zysków) za jedyny motyw działania; dlaczego neguje się motywy wyższe,  człowieka zaś sprowadza do poziomu intelektu?

Odrodzenie kultury naturalnej. Stare korzenie żywią nowe myślenie — to zagadnienie, któremu poświęciła swe wystąpienie Tanna Jakubowicz-Mount, psychoterapeutka, przewodnicząca Polskiego Towarzystwa Transpersonalnego. Skupiła się na kwestii, jaka kultura wyłania się z chaosu cywilizacyjnych przemian przełomu wieków — czy będzie naskórkowa, pozbawiona ducha, głębi i wrażliwości, czy postępująca dehumanizacja może zostać powstrzymana. Z treścią referatu mogą się Państwo zaznajomić w tym numerze Gnosis.

Wprowadzenie do antropozofii — Tomasz Mazurkiewicz, tłumacz i wydawca, wyjaśniał podstawowe pojęcia antropozofii, odwołując się do doświadczeń dostępnych każdemu człowiekowi.

Krzysztof Dorosz, eseista i dziennikarz, autor Masek Prometeusza, podjął temat przeciwstawienia gnozy i wiary, oraz postawił pytanie, czy gnoza jest rzeczywiście potrzebna do pełnego rozwoju człowieka, opatrując swój wykład pytaniem Gnoza — ale po co? Ten ciekawy referat opublikujemy w jednym z najbliższych numerów pisma.

Wiosenno-letni cykl spotkań Koła GNOSIS zainaugurowała promocja książki Jerzego Prokopiuka Labirynty herezji.

W maju, spośród uczestników spotkań Klubu GNOSIS wyłonił się krąg osób specjalnie zainteresowanych problematyką ezoteryki polskiej. Ten cykl tematyczny otworzył Michał Otorowski referatem Wprowadzenie do »Rękopisu znalezionego w Saragossie«.

Inne tematy spotkań majowych to Epistemologia Rudolfa Steinera, w którą wprowadzał Jerzy Prokopiuk, a Maria Grosicka-Jeżowska, architekt, przedstawiła swoje odkrycia i przemyślenia dotyczące Kosmicznego znaczeniu liczby Pi, jako matematycznej zasady budowy struktury układu Wszechświatów. Próby odtworzenia zasady konstrukcji, przypisywanej (wedle wielu przekazów) samemu Hermesowi Trismegistosowi.

W czerwcu specjalnym gościem Klubu będzie prof. dr Stanisław Pieróg, a podjętym przezeń tematem — Filozofia narodowa.

Sławomir Gołaszewski, religioznawca i metafizyk, przedstawi Etnozoficzną wizję gnozy, zaś Jerzy Prokopiuk wygłosi drugi wykład o epistemologii Rudolfa Steinera, zamykąjąc w ten sposób przedwakacyjny cykl spotkań Klubu GNOSIS.

Zainteresowanych problemami poruszanymi przez wykładowców zapraszamy na spotkania Klubu GNOSIS do Warszawskiego Ośrodka Kultury, ul. Elektoralna 12, tel. 620 48 36.

Najciekawsze referaty wygłoszone na forum  Koła GNOSIS wraz z — niejednokrotnie bardzo interesującymi — wypowiedziami w dyskusji po ich wygłszeniu, będziemy publikować w naszym piśmie.

 

Z dużą satysfakcją odnotowujemy fakt ukazania się nakładem wydawnictwa Muza książki Jerzego Prokopiuka — Labirynty herezji.

Książka nie przeciwstawia się jakiejkolwiek „ortodoksji”, lecz prezentuje pozytywny program „heretycki”: myśli i sposobów życia alternatywnych wobec dominującego w Europie i Ameryce judeochrześcijaństwa. Na ten program składają się: część prowadząca nas Ścieżkami gnozy — poznawczego podejścia do Bóstwa, część przedstawiająca Antropozofię, czyli wiedzę duchową — współczesną gnosis aeterna, oraz część Paradygmat wyobraźni — która proponuje transformację tradycyjnego modelu nauki. W tej triadzie znajdziemy przeszłość, teraźniejszość i przyszłość herezji pojętej jako prawo człowieka do wyboru własnej drogi światopoglądowej.

 

www, poczta elektryczna

Od przełomu listopada i grudnia b.r. można będzie zajrzeć na stronę www.gnosis.art.pl i napisać do nas na adres gnosis@gnosis.art.pl

 

Konferencja w Supraślu

 

W dniach 7-9 maja odbyła się w Supraślu koło Białegostoku konferencja naukowa pod tytułem Gnoza i neognoza. Spotkali się na niej przedstawiciele kilku polskich środowisk naukowych (Białystok, Gdańsk, Kraków, Poznań, Warszawa i Zielona Góra), a także gość z Bratysławy. Przedstawiono blisko 30 referatów dotyczących gnozy i jej historycznych oraz współczesnych postaci, omawiano także związane z nią zagadnienia światopoglądowe, religijne, filozoficzne, naukowe i literackie. Organizatorem Konferencji było Koło Naukowe Religioznawców Uniwersytetu Białostockiego

Pierwszy dzień spotkania został poświęcony gnozie historycznej: gnostycyzmowi starożytnemu oraz ruchom religijnym bogomiłów i katarów. Ponadto ks. Roman Szmurło wygłosił referat o polemice antygnostyckiej jednego z egipskich twórców ruchu monastycznego, a Jacek Sieradzan dokonał porównania głównych idei gnostycyzmu i buddyzmu.

Obecności gnozy we współczesnej filozofii, nauce, literaturze i kulturze popularnej poszukiwali prelegenci kolejnego dnia spotkania. Artur Jocz przedstawił antropozofię Rudolfa Steinera w perspektywie starożytnego gnostycyzmu, a Jacek Sieradzan zestawił przykłady zachowań niekonwencjonalych mistyków i ludzi dążących do wewnętrznego doskonalenia się w różnych tradycjach religijnych: chrześcijaństwa w jej odmianie wschodniej i zachodniej, hinduizmu i buddyzmu. Jerzy Prokopiuk mówił o trzech drogach gnozy: drodze eskapistycznej starożytnego gnostycyzmu, drodze przemiany świata gnozy nowożytnej i współczesnej, a zamiast omawiania trzeciej - wygłosił zachętę do podróżowania po światach alternatywnych. Kolejni uczestnicy próbowali za pomocą gnostycznego klucza dokonać interpretacji obrazów współczesnego kina, utworów muzyki rozrywkowej oraz twórczości Aleksandra Wata i Czesława Miłosza. Trzeba też wspomnieć o Tomaszu Słomińskim, który interesująco przedstawił gnostyckie wątki w twórczości i życiu znanego pisarza science-fiction Philipa Kindreda Dicka.

Ostatni dzień konferencji był poświecony w całości próbom gnostycznego odczytania niektórych dzieł polskiej literatury pięknej: liryce Sebastiana Grabowieckiego, Józefa B. Dziekońskiego, oraz Tadeusza Micińskiego; należy dodać, że zwłaszcza twórczość Juliusza Słowackiego okazała się wdzięcznym obiektem tego poznawczego eksperymentu.

Redakcja naszego pisma zaproponowała wydanie najciekawszych materiałów na łamach naszego pisma, co zostało przyjęte z dużym zaintersowaniem referentów i organizatorów.

Spotkanie było przygotowane znakomicie, a na jego dobrą atmosferę mieli duży wpływ organizatorzy: Koło Naukowe Religioznawców przy Uniwersytecie w Białymstoku, godnie reprezentowane przez p. Magdalenę Roszkowska i p. Krzysztofa Matysa.

Mariusz Dobkowski

Harmonogram konferencji wyglądał następująco:

 

Piątek, 7 maja 1999

 

1. Krzysztof Mech (Kraków) — Wiara i gnoza w doświadczeniu religijnym.

1. Krzysztof Matys (Białystok) — Elitaryzm gnostycki. Refleksja na temat gnostycyzmu antycznego.

2. Izabela Trzcińaka (Kraków) — Bóg Najwyższy w gnostycyzmie, religiach antycznych i chrześcijaństwie.

3. Roman Szmurło (Warszawa) — Polemika antygnostycka w pismach Szenutego z Atripe.

4. Jacek Sieradzam (Kraków) — Gnostycyzm a buddyzm. Próba porównania niektórych kluczowych koncepcji.

5. Pavol Haviernik (Bratysława) — O moźnych uzt'ahoch miedzi gnozou a bogomilstwom.

6. Maciej Czeremski (Kraków) — Zagłada Katarów.

7. Mariusz Dobkowaki (Warszawa) — Katarzy — chrześcijanie, czy manichejczycy.

 

 Sobota, 8 maja 1999

 

8. Artur Jocz (Poznań) — Antropozofia Rudolfa Steinera (1861-1925), czyli próba stworzenia podstaw neognozy.

9. Marzena Sęczkowska (Kraków) — Analiza filozofii gnostyckiej pod kątem kategorii egzystencjalnej.

10. Jacek Sieradzan (Kraków) — Gnoza a obłęd. Niekonwencjonalne zachowania mistyków w kontekście doświadczonego, gnostycznego wglądu.

11. Grzegorz Kuta (Kraków) — Koncepcja »Złego Demiurga« w myśli Emila Ciorana.

12. Damian Janus (Kraków) — Wiedza a gnoza — psychologia ,,naukowa” a ,,psychoanaliza”.

13. Grzegorz Kubański (Kraków) — Nowa fizyka jako nowa gnoza.

14. Jerzy Prokopiuk (Warszawa) — Trzy drogi gnozy.

15. Krystyna Demkowicz (Gdańsk) — Wątki gnostyckie w kinie lat 90-tych.

16. Marek Olesiawicz (Białystok) — New Age — inspiracja dla muzyki i co jeszcze?

17. Sławomir Gołaszewski (Warszawa) — Gnoza w kulturze popularnej i masowej przełomu wieków.

18. Anna Czuczwaga (Grodno) — Procesy samopoznanja i bogapoznanja w kultaralogii żurnała »Mir Iskusstwa«.

19. Tomasz Słomiński (Gdańsk) — Czarne, żelazne więzienie: gnoza Philipa K. Dicka.

20. Ewa Baniecka (Gdańsk) — Gnostyczne wątki i inspiracje w poezji Aleksandra Wata.

21. Zbigniew Kaźmierczyk (Gdańsk) — »Wcielenie« Czesława Miłosza jako zapis antyświatowego dualizmu.

 

Niedziela, 9 maja 1999

 

22. Wojciech Wądołowski (Białystok) — Heterodoksyjne wyobrażenie Zbawiciela w »Dialogach filozoficznych« Słowackiego.

23. Dorota Kulczycka (Zielona Góra) — Ujęcia gnostyckie wybranych motywów ornitologicznych u Słowackiego mistycznego.

24. Marcin Puszkarewicz (Białystok) — Gnoza w systemie genezyjskim. Soteriologia gnostyczna w systemie genezyjskim »Genezis z Ducha« Słowackiego.

25. Kazimierz Świetlikowski (Gdańsk) — Elementy gnostyckie w liryce Sebastiana Grabowieckiego.

26. Krzysztof Korotkich (Białystok) — Motywy gnostyckie w twórczości J. B. Dziekońskiego.

27. Tomasz Staniszewski (Gdańsk) — Gnostycka wizja Lucyfera w poemacie Micińskiego »Niedokonany«.

powrót do strony GNOSIS 12    powrót do strony GNOSIS głównej