| eGNOSIS |
|
|
|
Rudolf
Steiner (1861-1925), twórca antropozofii. |
Chrześcijaństwo jako rzeczywistość mistyczna a misteria dawnych czasów cz.10 |
|
|
Rudolf Steiner |
||
|
-
Przedmowa do drugiego wydania |
APOKALIPSA
Szczególnym
dokumentem jest Apokalipsa — Objawienie św. Jana, umieszczone na końcu
Nowego Testamentu. Wystarczy przeczytać pierwsze słowa, by odczuć, że
kryje się tutaj coś tajemniczego: „Objawienie Jezusa Chrystusa, które
dał Mu Bóg, aby okazał sługom swoim rzeczy, które się wrychle dziać
mają: a On je posłał w znakach przez Anioła swego słudze swemu
Janowi”. To, co tutaj jest objawione, dane zostało „w znakach”. Nie
można więc brać Apokalipsy dosłownie, trzeba szukać głębszej,
ukrytej treści, dla której słowa są jedynie znakiem. I w dalszym ciągu
tekstu niejedno wskazuje, że należy szukać jakiegoś utajonego
znaczenia. Św. Jan zwraca się do siedmiu zborów w Azji. Nie chodzi z
pewnością o jakieś realne ziemskie zbory, liczba siedem jest świętą
liczbą symboliczną, która tu użyta została właśnie ze względu na
swe znaczenie symboliczne. Rzeczywista liczba zborów czyli gmin chrześcijańskich
w Azji byłaby inna. Coś tajemniczego wyczuwa się też w opisie jak św.
Jan dostąpił objawienia: „Byłem w zachwyceniu ducha, w dzień pański
i usłyszałem za sobą głos wielki jakoby trąby, mówiący: ... co
widzisz, zapisz do księgi i poślij siedmiu zborom”. Mamy tu więc
objawienie, które św. Jan otrzymał w duchu. A jest to objawienie Jezusa
Chrystusa. W osłonach tajemnicy ukazuje się nam to, co przez Chrystusa
Jezusa objawiło się światu. Trzeba więc szukać ukrytego znaczenia w
nauce Chrystusa. Objawienie św. Jana jest w takim stosunku do powszechnie
przyjętego Chrześcijaństwa, jak misteria czasów przed-chrześcijańskich
do ówczesnych religii wyznawanych przez ogół. A wobec tego rozważanie
Apokalipsy jako misterium wydaje się słuszne. Do
siedmiu zborów zwraca się Apokalipsa. Co należy przez to rozumieć? By
pojąć, o co chodzi, weźmy
dla przykładu którekolwiek „posłanie”. W pierwszym posłaniu
czytamy: Aniołowi
zboru efeskiego napisz: Mówi do ciebie ten, który trzyma siedem gwiazd w
prawicy, który przechadza się pośród siedmiu świeczników złotych.
Znam uczynki twoje i cierpliwość, i wytrwałość twoją, a iż nie
chcesz popierać złych, i jako doświadczyłeś tych, którzy mienią się
być apostołami, a nie są, i znalazłeś je kłamcami. A jesteś wytrwały
i pracowałeś dla imienia mego i nie ustawałeś. Ale mam przeciwko
tobie, żeś odszedł od swej pierwszej miłości. Nie zapomnij od czego
odpadałeś, opamiętaj się i spełniaj uczynki najdoskonalsze. Inaczej
przyjdę rychło do ciebie i wzruszę świecznik twój z miejsca jego, jeżeli
się nie opamiętasz. Ale to jednak masz, że gardzisz uczynkami
Nikolaitow, którymi ja także gardzę. Kto ma uszy, niechaj słucha, co
duch mówi zborom: Zwycięzcy dam jeść z drzewa żywota, które jest w
raju bożym. To
jest posłanie, skierowane do Anioła pierwszego zboru. Anioł, który
jest duchem zboru, idzie drogą wskazaną przez chrześcijaństwo. Umie
odróżnić pozornych wyznawców chrześcijaństwa od prawdziwych. Pragnie
iść drogą chrześcijaństwa; pracę swą prowadzi w imię Chrystusa.
Ale tutaj żąda się od niego, by żadnymi błędami nie zamykał sobie
drogi do najdoskonalszej miłości. Pokazuje mu się, jak tego rodzaju błędy
sprowadzają z dobrej drogi. Chrystus Jezus pokazał drogę do tego, co
boskie. Ale konieczna jest wytrwałość, aby bezustannie iść naprzód w
tym duchu, w jakim dany był pierwszy impuls. Ale można przedwcześnie
nabrać mniemania, że się już jest na dobrej drodze. A to się może
zdarzyć, jeżeli jakiś czas idziemy za Chrystusem, ale potem porzucamy tę
drogę, ulegając błędnym pojęciom. Wówczas wracamy do naszej niższej
natury. Odchodzimy od „pierwszej miłości”. Ale wiedza, związana z
rozumem i ze światem fizycznym, może się wznieść do wyższych
dziedzin, jeżeli — uduchowiona i przebóstwiona — przeobrazi się w mądrość.
Jeżeli jednak nie podniesiemy jej w ten sposób, pozostanie w sferze
doczesności. Chrystus Jezus pokazał drogę do tego, co wieczne. Poznanie
musi z niesłabnącą wytrwałością kroczyć drogą do tego, co wieczne.
Poznanie musi z niesłabnąca wytrwałością kroczyć drogą, która
prowadzi do przebóstwienia. Z miłością wędrować musi ścieżką, która
przeobrazi się w mądrość. Niekolaici byli sektą, która zbyt lekko
brała chrześcijaństwo. Wiedzieli oni tylko jedno: że Chrystus jest
boskim Słowem, odwieczna mądrością, która się rodzi w człowieku. To
dla nich znaczyło, że mądrość ludzka jest już boskim Słowem.
Wystarczy więc według nich uganiać się za ludzką wiedzą, aby
realizować w życiu to, co boskie. Ale nie taki jest istotny sens mądrości
chrześcijańskiej. Nasza wiedza, dopóki jest ludzką mądrością, jest
równie przemijająca jak wszystko inne, jeżeli nie zostanie przeobrażona
w mądrość boską. Ty nie jesteś taki — mówi „duch” do Anioła
zboru efeskiego — ludzka mądrość nie jest dla ciebie wszystkim. Wędrowałeś
wytrwale drogą chrześcijaństwa. Nie sądź jednak, że możesz osiągnąć
cel, jeżeli nie masz miłości najdoskonalszej. Musi to być miłość,
która przewyższa o całe niebo wszelką inną miłość. Tylko taka będzie
najdoskonalszą miłością. Droga prowadząca do bóstwa nie ma końca;
jeżeli się osiągnie pierwszy stopień, trzeba rozumieć, że to jest
dopiero przygotowanie, aby się wznosić coraz to wyżej i wyżej.
Zastanawiając się w ten sposób nad pierwszym posłaniem, widzimy, jak
należy je sobie tłumaczyć. Podobnie rozpatrując dalsze posłania, możemy
znaleźć ukryty w nich sens. Święty Jan odwróciwszy się ujrzał
„siedem świeczników złotych, a pośrodku siedmiu onych świeczników
podobnego Synowi Człowieczemu, obleczonego w długa szatę i przepasanego
u piersi pasem złotym. A głowa jego i włosy były białe jako wełna
biała, jako śnieg, a oczy jako płonący ogień”. W dalszym ciągu
(I.20) dowiadujemy się, że „siedem świeczników to siedem zborów”.
W ten sposób Apokalipsa daje do zrozumienia, że świeczniki oznaczają
siedem różnych dróg prowadzących do Boga. Są one wszystkie mniej lub
więcej niedoskonale. A Syn Człowieczy „miał w prawicy swojej siedem
gwiazd” (V.16). „Siedem onych gwiazd to Aniołowie siedmiu zborów”
(I.20). Znane z tradycji dawnych misteriów duchy przewodnie (daimony)
są tutaj Aniołami zborów. A zbory są przedstawione jako ciała istot
duchowych; Aniołowie są duchami tych „ciał”, podobnie jak dusza
ludzka jest siłą, która kieruje ciałem człowieka. Zbory w całej swej
niedoskonałości są drogami do Boga; duchy przewodnie zborów mają być
na tych drogach przewodnikami i mogą nimi być, jeżeli prowadzi je Ten,
który ma „siedem gwiazd” w prawicy swojej. „A z ust jego wychodził
jakoby miecz obusieczny ostry, a oblicze jego jako słońce, gdy świeci w
największej mocy swojej”. W tradycjach misteriów mamy również ten
ostry miecz. Uczeń, który miał być wtajemniczony, truchlał na widok
„obnażonego miecza”. Jak wstrząsające rzeczy musi przeżyć człowiek,
który pragnie zetknąć się bezpośrednio z bóstwem, ujrzeć owo
oblicze, jaśniejące „jak słonce w największej mocy swojej”. To właśnie
przeżywa święty Jan. To ma być próba jego siły. „A gdym go ujrzał,
upadłem do nóg jego jako martwy. On zaś włożył prawa rękę swoją
na mnie mówiąc: Nie lękaj się!” (I.17). Uczeń musi doświadczyć
takich przeżyć, jakich poza tym doznać może człowiek wtedy jedynie,
gdy przechodzi przez śmierć. Ten który mu jest przewodnikiem, musi go
wyprowadzić poza sferę, gdzie narodziny i śmierć mają jeszcze
znaczenie. Wtajemniczony wkracza w nowe życie: „I byłem umarły, a oto
jestem żywy na wieki wieków, i mam klucze do śmierci i do królestwa
umarłych”. — Po takim przygotowaniu dane jest świętemu Janowi zbliżyć
się do tajemnic bytu. „Potem widziałem: a oto otworzyły się drzwi do
nieba, i do mnie: Wstąp tutaj, a pokazać, co się potem udziec będzie”
(IV,1). Podania do siedmiu Aniołów objawiły świętemu Janowi, co należy
czynić na ziemi aby torować drogę chrześcijaństwu; to, co dalej św.
Jan ogłada „w duchu” prowadzi go do duchowego źródła wszechrzeczy,
które jest utajone w fizycznym rozwoju świata, lecz ma się z czasem
ujawnić w przebiegu rozwoju jako następna, uduchowiona epoka.
Wtajemniczony przeżywa to, co ma kiedyś nastąpić, jako teraźniejszość
oglądaną w duchu. „I zaraz byłem w duchu. A oto tron był w niebie, a
na tronie postać. A podobna była na wejrzenie kamieniowi jaspisowi i
sardynowi; a tron otaczała tęcza, na wejrzenie podobna szmaragdowi”.
To, co jest praźródłem świata fizycznego, opisane tu jest w obrazach,
w jakich ukazuje się jasnowidzącemu: „A wokół onego tronu było tronów
dwadzieścia i cztery. A na onych tronach widziałem siedzących
najstarszych dwudziestu i czterech, obleczonych w szaty białe, a na głowach
ich korony złota” (IV.1 i nast.). Istoty duchowe, które już osiągnęły
wysoki stopień mądrości, otaczające owe praźródło bytu, by oglądać
jego nieograniczoną istotę i dawać w niej świadectwo. „A w pośrodku
tronu i dokoła tronu cztery istoty żyjące, usiane oczami z przodu i z
tyłu. A pierwsza istota podobna była lwowi, a wtóra podobna cielcowi, a
trzecia miała oblicze jak człowiek, a czwarta podobna była orłowi w
locie. Każda z onych czterech istot żyjących miała sześć skrzydeł,
dookoła i wewnątrz usianych oczami, i bez ustanku, we dnie i w nocy, wołały:
Święty, święty, święty Pan, no że Bóg on wszechpotężny, który
był i jest i będzie” (IV.8.). Nietrudno się domyślić, że te cztery
istoty żyjące oznaczają życie nadzmysłowe, które jest źródłem życia
ziemskiego w przeróżnych jego postaciach. Głosy ich usłyszymy jeszcze
później, wtedy zabrzmią trąby, kiedy życie, ujęte w kształt
fizyczny, przeobrazi się w życie duchowe. W
prawicy tego, który siedzi na tronie, spoczywa księga, a w niej
wytyczona jest droga do najwyższej mądrości (V.1). Jeden tylko jest
godzien otworzyć owa księgę. „Oto zwyciężył lew, który jest z
pokolenia Judy, korzeń Dawidowy, aby otworzył księgę i zerwał siedem
jej pieczęci”. Siedem pieczęci ma księga. Siedmioraka jest mądrość
człowieka. Dlatego siedmioraka, że chodzi tu znów o związek ze świętą
liczba siedem. Filon — filozof i mistyk — nazywa pieczęciami wieczne
myśli kosmiczne, których wyrazem są rzeczy tego świata. Mądrość
ludzka szuka tych twórczych myśli. Ale dopiero w księdze, na której są
one wyciśnięte, zawarta jest boska prawda. Trzeba najpierw wywikłać z
osłon te myśli, według których stworzony został świat, trzeba zerwać
pieczęci: dopiero wtedy objawi się to, co księga zawiera. Jezus, lew z
pokolenia Judy, ma moc zerwać pieczęcie. Myślom które stworzyły świat
nadał on kierunek prowadzący poprzez te Myśli do mądrości. Baranek,
który został zamordowany i który własną krwią okupił swe przebóstwienie,
Jezus, który przyjął w siebie Chrystusa, a tym samym przeszedł przez
misterium życia i śmierci w najgłębszym znaczeniu tych słów, sam
tylko otworzyć może księgę (V.9-10). A przy zerwaniu każdej pieczęci
któraś z owych czterech istot skrzydlatych obwieszcza, co ma do
powiedzenia (VI). Po zerwaniu pierwszej pieczęci ukazuje się świętemu
Janowi biały koń a na nim jeździec z łukiem w ręku. Ukazuje się
pierwsza potęga kosmiczna, wcielenie myśli, która stworzyła świat. Siła
ta skierowana została na właściwą drogę przez chrześcijaństwo. Nowa
wiara uśmierza spory. Po zerwaniu drugiej pieczęci ukazuje się koń
czerwony, a na nim znowu jeździec. Odbiera on ziemi pokój, który jest
drugą potęgą świata; odbiera go, aby ludzkość w gnuśnym spokoju nie
zaniedbywała tego, co boskie. Po zerwaniu trzeciej pieczęci ukazuje się
światowa potęga sprawiedliwości, pod przewodem chrześcijaństwa. Po
zerwaniu czwartej — potęga religii, która przez chrześcijaństwo
nabrała nowego znaczenia. Teraz jasnym się staje, co znaczą cztery
skrzydlate istoty: to cztery wielkie potęgi świata, które w chrześcijaństwie
mają znaleźć nowego przewodnika, wojna — lew, praca pokojowa — byk,
sprawiedliwość — istota z obliczem człowieka, i poryw religijny —
orzeł. Domyślamy się, jakie znaczenie ma trzecia istota, gdy po
zerwaniu trzeciej pieczęci słyszymy: „Miarka pszenicy za grosz i trzy
miarki jęczmienia za grosz” — a jeździec trzyma przy tym wagę w ręku.
Przy zerwaniu czwartej pieczęci ukazuje się jeździec, którego imię
jest „śmierć, a piekło za nim idzie”. Jeździec ów jest
uosobieniem sprawiedliwości religijnej (VI.6-7). A
kiedy zerwana została piąta pieczęć, ukazały się dusze tych, którzy
działali już w duchu chrześcijańskim. Ujawnia się tutaj myśl twórcza,
ucieleśniona w chrześcijaństwie. Ale przez chrześcijaństwo rozumie się
tutaj tylko pierwotne społeczeństwo chrześcijańskie, które przeminęło
tak, jak inne formy doczesnego bytu. I zerwana zostaje szósta pieczęć
(VI.). Okazuje się, że duchowy świat chrześcijaństwa jest wieczny.
Widzimy lud napełniony tym duchem, z którego chrześcijaństwo samo wzięło
początek. Uświęcone jest także przez to, co stworzyło. „I usłyszałem
liczbę naznaczonych: sto czterdzieści i cztery tysiące, którzy byli
naznaczeni ze wszystkich pokoleń synów izraelskich” (VIII.4). Są to
ci, którzy przygotowywali się do rzeczy wiecznych, zanim zaistniało
chrześcijaństwo i których przeobraził impuls Chrystusowy. Następuje
zerwanie siódmej pieczęci: widzimy, czym w rzeczywistości stać się ma
dla świata prawdziwe chrześcijaństwo. Ukazuje się siedmiu aniołów,
„którzy stoją przed obliczem bożym”. (VIII.2). Tych siedmiu Aniołów
to duchy znane w dawnych misteriach, ale przeniesione na grunt chrześcijaństwa.
Są to więc duchy, które prowadzą do oglądania Boga w sposób
prawdziwie chrześcijański. To, co teraz następuje, prowadzi już bezpośrednio
do Boga, jest to „wtajemniczenie”, którego dostępuje święty Jan.
Obwieszczeniem tych siedmiu Aniołów towarzyszą znaki, związane z obrzędem
wtajemniczenia. Pierwszy Anioł zatrąbił, „i stał się grad i ogień
zmieszany ze krwią i spadł na ziemię i trzecia część ziemi zgorzała
i trzecia część drzew zgorzała i wszelka trawa zielona spalona
jest”. I podobnie dzieje się, kiedy odzywają się trąby innych Aniołów.
Tutaj też widać, że to nie jest wtajemniczenie dawnego typu, lecz nowe,
które ma przyjść na miejsce starego. Chrześcijaństwo nie ma być
udziałem garstki wybranych, jak dawne misteria. Ma być dla całej ludzkości.
Ma się stać religią powszechną: prawda ma być dostępna każdemu
„kto ma uszy ku słuchaniu”. Dawni wtajemniczeni wybierani byli z pośród
wielu: trąby tych siedmiu Aniołów — wezwanie chrześcijaństwa —
rozbrzmiewają dla każdego, kto chce je usłyszeć. Jego to sprawa, czy
posłucha ich głosu. Ale też dlatego groza wydarzeń, które towarzysza
wtajemniczeniu ludzkości, jest straszliwie spotęgowana. Św. Jan, przeżywając
wtajemniczenie, widzi duchem to, co w dalekiej przyszłości czeka ziemie
i jej mieszkańców. Widzimy tutaj, że wtajemniczony ogłada w wyższych
światach, proroczo, to co na niższym planie ma się spełnić dopiero w
przyszłości. W siedmiu „posłaniach” ujawnia się nam znaczenie
chrześcijaństwa dla teraźniejszości; w siedmiu „pieczęciach” —
to, co się już teraz przygotowuje na przyszłość, dzięki chrześcijaństwu.
Dla niewtajemniczonego przyszłość jest zakryta, zapieczętowana;
wtajemniczenie łamie pieczęcie, odsłania przyszłość. Kiedy przeminie
ziemski okres, o którym mówią posłania, zacznie się era bardziej
uduchowiona. Wówczas życie nie będzie już wyglądało tak, jak teraz,
lecz będzie nawet zewnętrznie odbiciem nadzmysłowych rzeczywistości.
Owe nadzmysłowe postacie ukazuje nam Apokalipsa jako cztery „istoty żyjące”
i to, co się dzieje po zrywaniu pieczęci. W jeszcze dalszej przyszłości
czeka ziemię to, co wtajemniczony przeżywa w brzmieniu trąb anielskich.
Przeżywa on w proroczym widzeniu coś, co ma kiedyś nastąpić. Kto
został wtajemniczony w duchu chrześcijańskim, widzi, jak impuls
chrystusowy przenika życie ziemi i dalej w nim działa. A kiedy już uległo
śmierci wszystko, co zbyt silnie związane było z doczesnością i nie
mogło dojść do prawdziwego chrześcijaństwa, wówczas ukazuje się
„Anioł Mocy” z otwartą książeczką w ręku i podaje ją świętemu
Janowi. (X.9). „I rzekł mi: weźmej książkę a zjedz ją: uczyni
gorzkość w brzuchu twoim, ale w ustach twoich słodka będzie jako miód”.
Święty Jan ma więc nie tylko przeczytać owa książeczkę, musi ją całkowicie
w siebie wchłonąć, pozwolić przeniknąć się treścią jej głębi.
Na co się zda cała mądrość świata, jeżeli człowiek nie jest nią
przepojony do głębi swej istoty. Życiem stać się musi mądrość, człowiek
ma nie tylko poznać to, co boskie, ma się stać rzeczywiście podobnym
Bogu. Taka mądrość, jaką zawiera w sobie książeczka, sprawia oczywiście
ból doczesnej naturze człowieka: „czyni gorzkość w brzuchu” jego,
lecz tym bardziej uszczęśliwia to, co w nim jest wieczne: „w ustach
twoich słodkie będzie jako miód”. Tylko
przez takie wtajemniczenie może się chrześcijaństwo realizować na
ziemi. Zabija wszystko, co związane jest z niższą naturą człowieka.
„A ciała ich leżeć będą na ulicach wielkiego miasta, którego nazwa
duchowa jest Sodoma i Egipt, gdzie też Pan ich ukrzyżowany jest”. Mowa
tu o wyznawcach Chrystusa. Poniewierani będą przez doczesne moce. Lecz
sponiewierana będzie tylko doczesna powłoka natury człowieczej, nad którą
prawdziwa ich istota odniesie wówczas zwycięstwo. Los ich będzie w ten
sposób odbiciem losu Chrystusa Jezusa, który jest wzorem dla wszystkich.
„Duchowa Sodoma i Egipt” — to symbol życia, które trzyma się
kurczowo rzeczy zewnętrznych i nie zmienia się pod wpływem impulsu
chrystusowego. Chrystus ukrzyżowany jest wszędzie w tym, co stanowi niższa
naturę. Gdzie zwycięża ta niższa natura, wszystko jest i będzie
martwe. Ludzie zwłokami swymi zaściełają place miast. Ale ci, którzy
to przezwyciężą, którzy zdołają wskrzesić ukrzyżowanego Chrystusa,
usłyszą trąbę siódmego Anioła: „Królestwo tego świata stało się
królestwem Pana naszego i Chrystusa jego, i królować będzie na wieki
wieków” (XI.15). „I otworzono przybytek jego” (.19). Wtajemniczony
— w wizji tych wydarzeń przeżywa na nowo odwieczna walkę wyższej
natury z niższą. To wszystko bowiem, co dawniej przejść musiał uczeń,
powtarza się dla każdego, kto kroczy ścieżkami chrześcijaństwa.
Niegdyś zły Tyfon zagrażał Ozyrysowi: teraz pokonany być musi „smok
wielki, wąż on starodawny” (XII.9). Niewiasta, dusza ludzka, rodzi niższą
wiedzę, która jest mocą wrogą, jeżeli wznosząc się coraz wyżej nie
stanie się mądrością. Człowiek musi się przedrzeć przez tę niższą
wiedzę. Tu, w Apokalipsie, występuje ona jako „wąż starodawny”. W
języku mistyków wąż był od niepamiętnych czasów symbolem poznania.
A to poznanie, ten „wąż”, uwieść może człowieka, jeżeli człowiek
nie zrodzi w sobie Syna Bożego, który wężowi zetrze głowę. „I
zrzucony jest smok wielki, wąż on starodawny, którego zowią diabłem i
szatanem, który uwodzi cały świat, zrzucony jest na ziemię i aniołowie
jego z nim są zrzuceni” (XII.9). Można z tych słów wyczytać, do
czego dążyło chrześcijaństwo. Miało być nową drogą
wtajemniczenia. Miało dać w nowej formie to, co niegdyś osiągano w
misteriach. Bo w dawnych misteriach także wąż miał być przezwyciężony.
Lecz teraz miał być pokonany inaczej, niż dawniej. Na miejsce różnorodnych
misteriów miało przejść to jedyne, to pramisterium, misterium chrześcijańskie.
Jezus, w którym Słowo stało się Ciałem, miał być hierofantem całej
ludzkości. Ludzkość cała miała się stać jego własną szkoła
wtajemniczenia. Nie izolowanie wybranych, lecz zespolenie się wszystkich
miało nastąpić. Tak aby każdy w miarę swej dojrzałości mógł stać
się Jego uczniem. Wezwanie zwraca się do wszystkich — niech każdy,
kto ma uszy czujne na ten głos, pospiesza by poznać tajemnicę. Głos
wewnętrzny ma rozstrzygnąć w każdym sercu. Nie o to chodzi, by
wprowadzić garstkę wybranych do świątyni, do wszystkich skierowane
jest Słowo, tylko że jedni słyszą je mniej wyraźnie, inni dobitniej.
Anioł w sercu człowieka, jego geniusz, platoński daimon, on sam
tylko rozstrzyga w jakiej mierze dany człowiek może dostąpić
wtajemniczenia. Cały świat jest świątynią, jest przybytkiem
misterium. Wieczna szczęśliwość ma być udziałem nie tylko tych, którzy
w ukrytych przed światem przybytkach misteriów biorą udział w
przedziwnych obrzędach, co dla nich jest rękojmią wieczności — nie!
Teraz „szczęśliwi są ci, którzy nie widza, a jednak wierzą”.
Chociażby nawet na razie błąkali się w ciemnościach, to przecież, z
czasem, oświeci ich może światłość. Nikogo się nie odsuwa, droga
jest otwarta dla każdego. Dalej
Apokalipsa ukazuje w obrazach niebezpieczeństwa, jakie grożą chrześcijaństwu
ze strony Antychrysta i widzimy, że mimo wszystko impuls chrześcijański
musi zwyciężyć. Wszystkich innych bogów ogarnęło i wchłonęło
jedno jedyne bóstwo chrześcijańskie. „A nie potrzebuje to miasto słońca
ani księżyca, aby świeciły mu, albowiem chwała boża oświeca je, a
świecznikiem jego jest Baranek” (XXI.25). To jest właśnie misterium
Objawienia św. Jana, że misteria maja być odtąd otwarte dla
wszystkich. „Potem mi rzekł: Nie zamykaj pieczęciami proroczych słów
tej księgi, bowiem bliski już jest czas”. Myśli swe o stosunku swego
Kościoła do dawnych Kościołów objawia nam autor Apokalipsy. Pragnie
się wypowiedzieć o misteriach, dając nam wielkie duchowe misterium.
Napisał je na wyspie Patmos. Objawienie
swoje otrzymał — jak mówi tradycja — w grocie. Już sam ten szczegół
mówi o charakterze „Objawienia”, o jego związku z misteriami. Tak
więc chrześcijaństwo wyrosło z misteriów. Głęboka jego mądrość
rodzi się w Apokalipsie jako jego misterium, ale takie, które wyrasta
poza ramy dawnych misteriów. To, co niegdyś było dostępne jednostkom
ma się stać dobrem ogółu. Mógłby ktoś upatrywać w tym sprzeczność, kiedy mówi się, że tajemnice misteriów stały się jawne przez chrześcijaństwo, a potem znowu, że w wizjach Apokalipsy kryje się misterium chrześcijaństwa. Jednak sprzeczność ta znika, jeżeli sobie uprzytomnimy, że tajemnice dawnych misteriów zostały ujawnione światu przez to, co dokonało się na początku naszej ery w Palestynie. Opadła bowiem zasłona z tego, co dawniej było utajone. Chrystus przez pojawienie się na ziemi wniósł w rozwój świata coś, co jest nową tajemnicą. Dawny wtajemniczony przeżywał w świecie ducha, jak cała ewolucja dąży do „utajonego Chrystusa”, wtajemniczony chrześcijański przeżywa utajone działanie Chrystusa ujawnionego.
|
|
